Secara amnya permainan boleh didefinisikan sebagai apa-apa kegiatan yang memberikan kegembiraan dan kepuasan kepada kanak-kanak tanpa menimbangkan apakah hasil kegiatan itu. Bermain bukan satu kegiatan yang dipaksa tetapi perkembangan semulajadi kanak-kanak.
Fungsi permainan
i. Perkembangan kognitif
Permainan membolehkan kanak-kanak meneroka persekitaran, mempelajari perkara baru dan juga belajar dalam menyelesaikan masalah.
ii. Pertumbuhan dan perkembangan fizikal
Dengan bermain terutamanya dalam permainan aktif, kanak-kanak belajar mengawal pergerakan dan mengimbangi tubuh mereka serta melicinkan perjalanan sistem dalam tubuh seperti sistem pernafasan dan sistem saraf.
iii. Perkembangan komunikasi
Kanak-kanak dapat belajar cara berhubung dengan orang lain secara langsung dapat menanam sifat bertolak ansur.
iv. Mengawal perkembangan emosi
Dengan bermain kanak-kanak akan terhibur dan dapat mengurangkan ketegangan mental kerana semasa bermain kanak-kanak meluahkan perasaan kecewa atau marah.
Di samping itu bermain juga dapat memenuhi tujuan-tujuan tertentu seperti berikut;
i. Sumber pengetahuan
Banyak pengetahuan diperoleh oleh kanak-kanak semasa bermain. Belajar sambil bermain adalah amat berkesan dalam pembelajaran kanak-kanak kerana kanak-kanak tidak cepat merasa bosan.
Bermain boleh merangsang kanak-kanak untuk berfikir dan
iii. Perkembangan sosial
Semasa bermain dengan kanak-kanak lain, kanak-kanak akan
iv. Membentuk moral
Semasa bermain kanak-kanak belajar apa yang benar dan salah pada tanggapan rakan-rakan. Perkembangan moral terbentuk apabila mereka faham apa yang benar dan apa yang salah dalam tingkah laku mereka.
v. Perkembangan sahsiah
Melalui perhubungan dengan rakan sebaya, kanak-kanak akan belajar berdikari, bekerjasama, sifat jujur dan saling maaf memaafkan.
vi. Memahami peranan jantina
Kanak-kanak dapat membezakan jenis permainan yang sesuai untuk kanak-kanak lelaki dan kanak-kanak perempuan.
Faktor-faktor yang mempengaruhi kanak-kanak bermain
Tidak semua kanak-kanak dapat bermain semua jenis permainan. Ini bergantung kepada
beberapa faktor;
- Kesihatan
- Perkembangan motor
- Status sosioekonomi
- Alat permainan
- Jumlah masa lapang
- Persekitaran
- Jantina
Peringkat-peringkat permainan
Pada amnya, kategori bagi kanak-kanak bermain dibahagikan kepada tiga kategori;
- Bermain sendiri
Ketika ini kanak-kanak banyak menghabiskan masa sendirian. Mereka akan bermain apa sahaja benda yang boleh dicapainya. Cara mereka bermain adalah melalui sentuhan, bunyi, bau dan rasa. Mereka
- Bermain selari
kanak-kanak mula bermain dekat dengan kanak-kanak lain. Walau bagaimanapun, mereka tidak bermain alat permainan yang sama. Mereka kelihatan lebih gembira bermain di sekeliling kanak-kanak lain.
- Bermain bersama
kanak-kanak mula mencari pasangan untuk bermain. Pada peringkat ini mereka mula mengalami proses sosialisasi iaitu dengan cara bermain bersama-sama rakan sebaya. Bermain bersama amat penting untuk membentuk peribadi dan tingkah laku kanak-kanak. Pada peringkat inilah mereka mula belajar bertolak ansur dan berinteraksi dengan orang lain.
Jenis-jenis permainan
1. Permainan aktif
Melibatkan aktiviti fizikal seperti berlari, melompat dan lain-lain.
2. Permainan pasif
Membaca, melihat komik, menonton tv, dan mendengar radio.
3. Permainan olok-olok
Permainan sosial yang paling popular di kalangan kanak-kanak. Permainan ini melibatkan aksi dan pertuturan menggunakan alat permainan yang sesuai seolah-olah mereka berada dalam kehidupan sebenar. Permainan ini dianggap sebagai pembentuk daya kreativiti kanak-kanak. Pada peringkat permulaan kanak-kanak bermain sendirian (solitary), kemudian mula bermain dengan kanak-kanak sebayanya. Perkembangan daripada solitary kepada peringkat sosial adalah satu cara baik untuk menguji perkembangan daya cipta kanak-kanak.
4. Permainan perkataan
Kebanyakan kanak-kanak yang berumur tiga tahun ke atas suka berbual dengan orang lain. Mereka gemar bertanya apa sahaja yang mereka minat.
Kesan sampingan permainan terhadap kanak-kanak
- Masa bermain yang berlebihan
- Ketidakseimbangan antara permainan aktif dan permainan pasif.
Sumber Rujukan : http://www.myrumah.net